Ο Άρθουρ Ι. Μίλερ, καθηγητής Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης στο University College του Λονδίνου, εξερευνά τα υπόγεια νήματα που ένωναν δύο από τις πιο εμβληματικές φυσιογνωμίες του 20ού αιώνα.
ΤΙ ΣΧΕΣΗ ΥΠΑΡΧΕΙ ανάμεσα στον Αϊνστάιν και τον Πικάσο; Τι κοινό συνδέει τη θεωρία ότι δεν υπάρχει απόλυτος χρόνος ούτε απόλυτος χώρος, αφού και τα δυο εξαρτώνται από την ταχύτητα, με τις «Δεσποινίδες της Αβινιόν»; Ποια είναι η χρυσή τομή ανάμεσα στην ειδική θεωρία της σχετικότητας και στο αριστούργημα που αναπαριστά πέντε σεξεργάστριες σ’ έναν οίκο ανοχής, πέντε φιγούρες δομημένες από γεωμετρικά σχήματα, κατά παράβαση κάθε αρμονικής σύλληψης και κάθε κλασικιστικής φόρμας; Και πώς γεννιώνται τελικά οι κορυφαίες ιδέες που βάζουν φωτιά στα δεδομένα, οι διανοητικές αυτές εκρήξεις που ανατρέπουν οτιδήποτε έχει προηγηθεί;
Οι απαντήσεις κρύβονται στην πρωτότυπη όσο και απαιτητική μελέτη του Άρθουρ Ι. Μίλερ (καμιά σχέση με την Αμερικανό δραματουργό) «Αϊνστάιν-Πικάσο: Ο χώρος, ο χρόνος και η ομορφιά που έκαιγε καρδιές» (μετ. Σ. Πιέρρης, Τραυλός, 2002).
Γιατί πρωτότυπη; Επειδή εξετάζει τη ζωή και το έργο όχι μιας αλλά δύο ιδιοφυϊών οι οποίες, όσο ζούσαν, ουδέποτε συναντήθηκαν. Κι απαιτητική, επειδή αγκαλιάζει ταυτόχρονα δυο διαφορετικούς κόσμους, της επιστήμης και της τέχνης.
Οι ομοιότητες στην προσωπική κι επαγγελματική ζωή των δύο αντρών είναι εκπληκτικές και αποδείξιμες, γράφει ο Μίλερ. Κανείς τους δεν διαχώριζε τη μία όψη της ζωής από την άλλη. Επηρεάζονταν στον ίδιο βαθμό από τον τόπο που έμεναν, τις γυναίκες με τις οποίες ήταν ερωτευμένοι, τους φίλους οι οποίοι τους περιέβαλαν με κατανόηση και θαυμασμό.
Ήταν και οι δύο άντρες με τεράστιο εγωισμό, ισχυρότατη προσωπικότητα κι ακαταμάχητη γοητεία, αλλά κακοί πατεράδες και συναισθηματικά αδιάφοροι. Εκμεταλλεύονταν ανενδοίαστα τους γύρω τους για να πετύχουν τους στόχους τους. Και παρά την τεράστια αυτοπεποίθησή τους, σε κρίσιμες δημιουργικές καμπές υπέφεραν και οι δύο από έντονο άγχος.
Οι παράλληλες βιογραφίες των δύο αντρών παρουσιάζονται από τον Μίλερ σε έξι κεφάλαια, τρία για τον καθένα. Προετοιμάζοντας το έδαφος για την εξιστόρηση της θαυμαστής χρονιάς και των δύο –1905 για τον Αϊνστάιν, 1907 για τον Πικάσο–, αναφέρεται στα νεανικά τους χρόνια, στον κοινωνικό, πνευματικό κι επιστημονικό περίγυρο με τον οποίο επιχείρησαν να διαρρήξουν τις σχέσεις τους, στις έμπιστες φίλες κι ερωμένες τους, καθώς και στους κλειστούς ανδρικούς κύκλους τους.
Γράφοντας το «Αϊνστάιν-Πικάσο», ομολογημένη φιλοδοξία του Άρθουρ Μίλερ ήταν ν’ απευθυνθεί σ’ όσους συναρπάζονται από τη βαθύτερη ουσία της τέχνης και της επιστήμης, σ’ εκείνους που χαίρονται να συνδυάζουν γνωστικά πεδία στη σκέψη τους, σε αναγνώστες που ενδιαφέρονται για τις έντονες συγκινήσεις της υψηλής δημιουργίας. Η αλήθεια είναι πως για τους εντελώς αμύητους στα μονοπάτια της Φυσικής, αρκετές σελίδες του βιβλίου είναι μάλλον απροσπέλαστες. Οι υπόλοιπες, όμως, είναι όντως συναρπαστικές!
Πηγή: Lifo.gr
