Διπλό βιβλίο είναι οι «Ιστορικές μεταμορφώσεις του απόδημου ελληνισμού». Το πρώτο αποτελείται από τον πρόλογο, την εκτενή εισαγωγή και τα τέσσερα κεφάλαια, που έγραψε ο ιστορικός Κ. Α. Βακαλόπουλος, ενώ το δεύτερο συντίθεται από τις ημερολογιακές καταχωρήσεις του Δημητρίου Καραντώνη.

Στο πρώτο, ο ιστορικός μάς γνωρίζει τη «συνάντησή» του με τον Δ. Καραντώνη και ταυτόχρονα δίνει το ιστορικό περίγραμμα μέσα στο οποίο κινείται η περιπετειώδης ζωή του ημερολογιογράφου. Παρακολουθεί όχι μόνο την Οδύσσεια του Δ. Καραντώνη, αλλά ολόκληρης της οικογένειας και των άλλων οικογενειών που ξεριζώθηκαν δύο φορές από τον τόπο τους. (Από αυτή την άποψη το βιβλίο είναι συμπλήρωμα στο «Διωγμός και γενοκτονία του θρακικού ελληνισμού – Ο πρώτος ξεριζωμός 1908-1917», που είδε το φως το 1998).

Στο δεύτερο βιβλίο παρατίθενται ημερολογιακές καταχωρήσεις του Δ. Καραντώνη. Ο ιστορικός θεωρεί σπάνιο και αυθεντικό ντοκουμέντο το κείμενο αυτό του Δ. Καραντώνη. Διότι, όπως σημειώνει, «έλειπε μέχρι σήμερα η ύπαρξη μιας εκτεταμένης προσωπικής μαρτυρίας, η οποία θα συνένωνε χρονικά όχι μόνο το χθες με το σήμερα αλλά θα παρακολουθούσε ολόκληρη σχεδόν τη νεότερη και τη σύγχρονη εξέλιξη του ελληνισμού ή τουλάχιστον τα κυριότερα στάδιά της, μέσα από την ψυχολογία μιας αυτοβιογραφίας». Ο Δ. Καραντώνης έζησε καταστάσεις, πρόσωπα και πράγματα που περιγράφει και σχολιάζει καλύπτοντας μια χρονική περίοδο από το τέλος του 19ου αιώνα ώς το τέλος του 20ού. Με πλούσιο παράρτημα σπάνιων φωτογραφιών.